Τρίτη 20 Μαρτίου 2018

Διαχείριση Βιοαποβλήτων στο νομό Αχαΐας - ( Διπλωματική εργασία Αθανασίου Πετρόπουλου)

1.1      Εφαρμογή των ποσοτικών στόχων του νέου ΕΣΔΑ στο νομό Αχαΐας

Το ΕΣΔΑ θέτει τις κατευθυντήριες γραμμές που πρέπει να ακολουθήσουν οι φορείς διαχείρισης ΑΣΑ για την εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής στη διαχείριση των αποβλήτων (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2015).
Όσον αφορά του υπολογισμούς των ποσοτήτων για τον σχεδιασμό της διαχείρισης ΑΣΑ, σύμφωνα με τους στόχους που θέτει το νέο ΕΣΔΑ, ελήφθησαν υπόψη τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά που παρουσιάστηκαν στις ενότητες, 3.3 «Ποσότητες παραγόμενων ΑΣΑ στην Ελλάδα», 3.6 «Ποσότητες Παραγόμενων ΑΣΑ στο νομό Αχαΐας» και στην 4.6 «Ποσοτικοποίηση και ιεράρχηση στόχων του νέου ΕΣΔΑ». Θεωρήθηκε ότι οι ποσότητες των απορριμμάτων και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά θα παραμείνουν περίπου τα ίδια - με έτος αναφοράς το 2014 - μέχρι και το 2020.

1
2
3
4
5
Χωρική Ενότητα-Δήμος
Συνολική παραγωγή ΑΣΑ
(tn)
Συνολική ποσότητα / Χωριστή συλλογή Βιοαποβλήτων
(tn)
Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών (tn)
Χωριστή συλλογή Λοιπών Υλικών (tn)
Σύνολο Χωριστής συλλογής
(tn)
Π.Ε. Αχαΐας
157.763
27.197
44.788
6.897
78.882
Αιγιαλείας
22.173
3.822
6.295
969
11.087
Δυτικής Αχαΐας
13.260
2.286
3.764
580
6.630
Ερυμάνθου
2.500
431
710
109
1.250
Καλαβρύτων
4.003
690
1.136
175
2.002
Πατρέων
115.827
19.967
32.882
5.064
57.913
Πίνακας 69. Στόχοι νέου ΠΕΣΔΑ για ΑΣΑ, ΒΑ, ανακυκλώσιμα,λοιπών υλικών. (Πηγή: ιδίου επεξεργασία με στοιχεία (Enviroplan A.E., 2015)).
Στόχοι Νέου ΠΕΣΔΑ ως το 2020

6
7
8
9
Χωρική Ενότητα-Δήμος
Εκτροπή Βιοαποβλήτων από οικιακή κομποστοποίηση (tn)
Εκτροπή Βιοαποβλήτων για χρήση ως ζωοτροφές (tn)

Εκτροπή βρώσιμων λιπών και ελαίων (tn)
Ποσότητες ΒΕΑΣ που ανακυκλώνονται (tn)

Π.Ε. Αχαΐας
2.040
4.373
833
7.411
Αιγιαλείας
287
704
134
1.194
Δυτικής Αχαΐας
171
366
70
621
Ερυμάνθου
32
125
24
212
Καλαβρύτων
52
156
30
264
Πατρέων
1.498
3.022
575
5.120
Πίνακας 610. Στόχοι νέου ΠΕΣΔΑ για εκτροπή ΒΑ, βρώσιμων λιπών και ελαίων, ΒΕΑΣ. (Πηγή: ιδίου επεξεργασίαμε στοιχεία (Enviroplan A.E., 2015)).
Σύμφωνα με τους στόχους του ΕΣΔΑ 2015 για το 2020, η συνολική ποσότητα Βιοαποβλήτων που πρέπει να εκτραπούν από την συλλογή και επεξεργασία μαζί με τα υπόλοιπα ΑΣΑ ανέρχεται σε 27.197 τόνους (στήλη 2). Εκ των οποίων 2.040 (στήλη 6) θα πρέπει να εκτραπούν στην οικιακή κομποστοποίηση, 4.373 τόνοι (στήλη 7) να εκτραπούν για τη χρήση ζωοτροφών κυρίως στις αγροτικές περιοχές του νομού και 833 τόνοι (στήλη 8) για την παραγωγή βρώσιμων λιπών και ελαίων. Στην μονάδα προδιαλεγμένων οργανικών απομένουν να οδηγηθούν 19.951 τόνοι (στήλη Α). Από τους 44.788 τόνους (στήλη 3) ανακυκλώσιμων υλικών, 7.411 τόνοι (στήλη 9) αποτελούν τα Βιομηχανικά και Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας και οδηγούνται σε ξεχωριστή επεξεργασία. Τα υπόλοιπα που ανέρχονται σε 37.377 τόνους (στήλη Β) οδηγούνται στο ΚΔΑΥ για περεταίρω διαλογή και επεξεργασία. Από την συλλογή των ΑΣΑ, συνολικά οδηγούνται προς επεξεργασία 136.209 τόνοι (στήλη Δ). Η συνολική ποσότητα ΑΣΑ που πρέπει να οδηγείται σε Υγειονομική Ταφή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 26% των συνολικών παραγόμενων ΑΣΑ (Πίνακας 6-1). Για το νομό Αχαΐας η ποσότητα ΑΣΑ προς ΧΥΤΥ δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 41.018 τόνους (στήλη Ε).
Στόχοι Νέου ΠΕΣΔΑ ως το 2020

Α
Β
Γ
Δ
Ε
Χωρική Ενότητα
Μονάδα προδιαλεγμένων οργανικών (tn)
ΚΔΑΥ (tn)

Μονάδα επεξεργασίας συμμείκτων (tn)
Συνολικά ΑΣΑ προς επεξεργασία (tn)
Ποσότητα υπολειμμάτων προς ΧΥΤΥ (tn)
Π.Ε. Αχαΐας
19.951
37.377
78.882
136.209
41.018
Δήμος Αιγιαλείας
2.697
5.101
11.087
18.886
5.765
Δήμος Δυτικής Αχαΐας
1.679
3.144
6.630
11.453
3.448
Δήμος Ερυμάνθου
249
497
1.250
1.997
650
Δήμος Καλαβρύτων
453
872
2.002
3.326
1.041
Δήμος Πατρέων
14.873
27.762
57.913
100.548
30.115
Πίνακας 611. Στόχοι νέου ΕΣΔΑ για απόβλητα που οδηγούνται σε μονάδες επεξεργασίας. (Πηγή: ιδίου επεξεργασίαμε στοιχεία (Enviroplan A.E., 2015)).

1.1      Ενδεικτική κοστολόγηση σεναρίου

Για τον ενδεικτικό υπολογισμό του κόστους οικιακής κομποστοποίησης χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ενότητα 6.3.4.2 «Εκτίμηση Κόστους Οικιακής Κομποστοποίησης» σύμφωνα με τον «Οδηγό Εφαρμογής προγραμμάτων ΔσΠ & συστημάτων διαχείρισης των βιοαποβλήτων». (ΕΠΠΕΡΑΑ, 2012).
Ο αριθμός των απαιτούμενων κάδων είναι ίσος με των αριθμών των νοικοκυριών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και προκύπτει από την εξίσωση εάν:
Α: η ποσότητα βιοαποβλήτων που πρέπει να παραχθεί σύμφωνα με το ΕΣΔΑ.
Χ: αριθμός απαιτούμενων κάδων.
Κιλά τροφών προς κομπόστ:0,2 κιλά/κάτοικο.
Αριθμός κατοίκων ανά νοικοκυριών: 2,86
Κιλά αποβλήτων κήπου σε 20 τμ/οικογένεια και 3kg/m2
Α= απόβλητα τροφών + απόβλητα κήπων.
Α= (0,2κιλά * 365ημέρες * Χ*2,86) +(20m2 *3κιλά *Χ)
Χ=     εξίσωση υπολογισμού κάδων οικιακής κομποστοποίησης

Από τον Πίνακα 6-12 προκύπτει πως για να καλύψουμε τις προϋποθέσεις οικιακής κομποστοποίησης που θέτει το ΕΣΔΑ 2015 (εκτροπή 2.040 τόνων βιοαποβλήτων, Πίνακας 6-10) θα πρέπει να διατεθούν στο νομό Αχαΐας τουλάχιστον 7.590 κάδοι οικιακής κομποστοποίησης ακολουθώντας την κατανομή του παρακάτω γραφήματος (Γράφημα 6-4).
Το συνολικό κόστος εφαρμογής του προγράμματος για το νομό με έτος αναφοράς το 2014 εκτιμήθηκε σε 730.000€.

Παράμετρος/Δήμοι
ΑΙΓΕΙΑΛΕΙΑΣ
ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ
ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ
ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ
ΠΑΤΡΑΣ
Σύνολο κατοίκων
49.872
25.916
8.877
11.045
213.984
Αρ. οικογενειών
17.438
9.062
3.104
3.862
74.820
Χ:Αριθμός απαιτούμενων κάδων
1.068
636
119
193
5.573
Κόστος ανά κάδο :50€
53.400,00
31.810
5.953
9.673
278.667
Κόστος υλικού πληροφόρησης 3€/οικ.
52.313,29
27.184,62
9.311,54
11.585,66
224.458,74
Κόστος προσωπικού 4000/εργαζόμενο
16.000
8.000
4.000
4.000
24.000
Κόστος  εκδηλώσεων ενημέρωσης :3000€
3.000
3.000
3.000
3.000
10.000
ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
124.713
69.995
22.264
28.259
537.125
Κάτοικοι οικογενειών που συμμετέχουν στην οικ. Κομποστοποίηση
3.054
1.820
341
553
15.940
Τρόφιμα προς κομπόστ: 0,2κιλά/ κάτοικο
222.977
132.828
24.857
40.392
1.163.600
Αποβλήτων κήπου 20 τμ / οικογένεια και 3kg/m2
64.080
38.172
5.358
8.706
250.800
Κιλά αποβλήτων προς Κομποστοποίηση ((Πίνακας 6-10)
287.000
171.000
32.000
52.000
1.498.000
Κόστος διάθεσης 25€/tn
7.175€
4.275
800
1.300
37.450
Σύνολο κόστους
117.538€
65.720€
21.464€
26.959€
499.675€
Κόστος ανά νοικοκυριό
7€
7€
7€
7€
7€

Πίνακας 612. Υπολογισμός κόστους οικιακής κομποστοποίησης στο νομό Αχαΐας. (Πηγή: Ιδίου υπολογισμοί).
Για τον ενδεικτικό υπολογισμό του κόστους ΔσΠ χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία από τον Πίνακα 6-9 που περιγράφουν τις ποσότητες Βιοαποβλήτων από ΔσΠ με ανάλυση ανά Δήμο, όπως και τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ενότητα 6.3.5.2 «Εκτίμηση κόστους υλοποίησης προγραμμάτων ΔσΠ Βιοαποβλήτων» και στην ενότητα 6.3.6.1 «Κόστος επεξεργασίας Βιοαποβλήτων σε κεντρικά συστήματα Διαχείρισης».

Πάγιες Δαπάνες
Από τον Πίνακα 6-13, και λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία των οικισμών του νομού, προτείνεται ως ελάχιστος αριθμός προμήθειας καφέ κάδων οι 880 κάδοι των 660lt. Οι κάδοι θα πρέπει να τοποθετηθούν αφενός μεν στις περιοχές των αστικών κέντρων όπου υπάρχουν κατοικίες με κήπους, αφετέρου στις πυκνοκατοικημένες περιοχές για την συλλογή τροφών. (Ελληνική Στατιστική Αρχή, 2015).
Στις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένας καφέ κάδος σε κάθε οικισμό. Η τιμή αγοράς του ενός κάδου από τους Δήμους, μέσω Ανοικτού Δημόσιου Διαγωνισμού κυμαίνεται σε 250€ (Πηγή: Δήμος Πατρέων).
Οι δήμοι πέραν των κάδων, οφείλουν να προμηθευτούν απορριμματοφόρα οχήματα συλλογής βιοαποβλήτων.
Τα δρομολόγια θα παρουσιάζουν εποχιακή διακύμανση (τους θερινούς μήνες αυξημένα σε τουριστικές περιοχές και σε περιοχές με κήπους).
Για την δημοσιότητα του προγράμματος θα πρέπει το πρώτο έτος εφαρμογής του να πραγματοποιηθεί ενημερωτική καμπάνια με διανομή με το σύστημα πόρτα –πόρτα έντυπου υλικού.

Ετήσιες Δαπάνες
Στον παρακάτω πίνακα υπολογίζεται το κόστος διαχείρισης Βιοαποβλήτων σε μονάδα κομποστοποίησης ανοικτού τύπου και σε μονάδα αναερόβιας χώνευσης.
ΔΗΜΟΣ
ΑΙΓΕΙΑΛΕΙΑΣ
ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ
ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ
ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
ΠΑΤΡΑ
πληθυσμός
49.872
25.916
8.877
11.045
213.984
Στόχος βιοαποβλήτων (τόνοι) (Πίνακας 6-11)
2.697
1.679
249
453
14.873
ΠΑΓΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Αριθμός κάδων
200
150
80
100
350
Αγορά καφέ κάδων 250€
50.000
37.500
20.000
25.000
87.500
Προμήθεια κάδων 100 κιλών 1,5 €/κάτοικο (Πίνακας 6-8)
74.808
38.874
13.316
16.568
320.976
Οχήματα Συλλογής 80.000 €/όχημα (Πίνακας 6-8)
160.000
160.000
80.000
80.000
400.000
Πάγιο Κόστος ΔσΠ 1ου έτους εφαρμογής προγράμματος  (€)
284.808
236.374
113.316
121.568
808.476
Ενημερωτικές Εκδηλώσεις (€)
1.500
1.000
1.000
1.000
3.000
Κομποστοποίηση 25 €/τόνο
67.425
41.975
6.225
15.855
371.825
Αναερόβια χώνευση 40 €/τόνο
151.706
94.444
14.006
25.481
836.606
ΥΓΕΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΦΗ ΣΕ ΧΥΤΥ
Ποσότητες που οδηγούνται σε ΧΥΤΥ (Πίνακας 6-11)
5.765
3.448
650
1.041
30.115
Τέλος ταφής 25€
(Πίνακας 6-8)
144.125
86.200
16.250
26.025
752.875
Συνολικό κόστος ΔσΠ και Κομποστοποίηση
213.050
129.175
23.475
38.350
1.127.700
Συνολικό κόστος ΔσΠ και αναερόβια χώνευση
252.005
153.360
26.210
44.145
1.347.795
Πίνακας 613. Κόστος ΔσΠ για το νομό Αχαΐας (Πηγή: Ιδίου υπολογισμοί).
Το κόστος ταφής απορριμμάτων σε ΧΥΤΥ είναι το ίδιο με αυτό σε ΧΥΤΑ και κυμαίνεται σε 25 €/τόνο. Είναι προφανές πως η συνολική ποσότητα που οδηγείται σε υγειονομική ταφή είναι πολύ μικρότερη όταν εφαρμόζεται το πρόγραμμα ΔσΠ.
Κάθε χρόνο θα πρέπει να πραγματοποιείται επικοινωνιακή προβολή της ΔσΠ βιοαποβλήτων με ενημερωτικές εκδηλώσεις και θα εντάσσεται στην συνολική προσπάθεια προβολής της πολιτικής διαχείρισης ΑΣΑ στη χώρα.