Τα όμορφα πεύκα, άσχημα καίγονται- Αναδασώσεις σωστές βόμβες- Τι λέει ο νέος πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Θανάσης Πετρόπουλος

FEATURED, ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

10 ΑΥΓ, 2018 - 10:56

Mια νέα διάσταση στην τραγωδία της Αττικής με τον μακρύ κατάλογο των νεκρών που μετέτρεψε σε εφιάλτη το ελληνικό καλοκαίρι και βύθισε στο πένθος μια ολόκληρη χώρα, δίνει ο νέος πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Θανάσης Πετρόπουλος, εστιάζοντας στον τομέα της πρόληψης, ο οποίος δεν είναι αυτό που λέμε «το δυνατό μας χαρτί».
Μια τραγωδία για να κάνει την εμφάνισή της, χρειάζεται να την «υποδεχθούν» πολλές παθογένειες, από την πιο μικρή, έως την πιο μεγάλη. Ακόμη και μια απλή λεπτομέρεια στην οποία δεν πάει ο νους μας, τουλάχιστον όχι την στιγμή που πρέπει, είναι ικανή πυροδοτήσει μια μικρή βόμβα, με ανυπολόγιστες συνέπειες κατά την έκρηξή της.
Μια μικρή «βόμβα», η οποία αφορά και την Δυτική Ελλάδα και την Αχαΐα, καθώς η «οικοδόμηση» της χώρας έγινε και εξακολουθεί να γίνεται πάνω στην ίδια ευθεία, που δεν είναι πάντοτε η ευθεία της κοινής λογικής.
Εν προκειμένω ο λόγος για το πεύκο, το οποίο αν και κατεξοχήν επικίνδυνο δέντρο, αποτελεί την αγαπημένη επιλογή εργολάβων και αναδασωτών.
Κι όμως πίσω από τη φράση «φύτεψε και εσύ ένα πεύκο, μπορείς» μπορεί να βρίσκεται ένας κίνδυνος που δεν έχουμε συνυπολογίσει.
Ιδίως όταν μιλάμε για την αναδάσωση περιοχών που βρίσκονται κοντά, ή μέσα σε κατοικημένες ζώνες, κάτι σύνηθες στην Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών, κάτω από την υπερκομματική ομπρέλα προστασίας της αυθαιρεσίας.

 Μια επικίνδυνη επιλογή
Ρωτήσαμε τον κ. Πετρόπουλο αν υπάρχουν λόγοι, σε ό,τι αφορά τον τομέα ενδιαφέροντος του ΓΕΩΤΕΕ για να ανησυχεί κανείς στην περιοχή της Αχαΐας ή της Δυτικής Ελλάδα σχετικά με την απειλή φυσικών φαινομένων όπως αυτά που είχαμε στο Μάτι στην Αττική ή άλλων αναλόγων και μας απάντησε:
« Πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Και το Μάτι αποτελεί κλασική περίπτωση προς αποφυγήν.
Θα μου επιτρέψετε μια διαφορετική προσέγγιση από όλα αυτά που έχουν ακουστεί, η όποια κατά την προσωπική μου άποψη θα μπορούμε να φανεί χρήσιμη και στη Δυτική Ελλάδα.
Από Γεωτεχνικής πλευράς ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η φύτευση των δέντρων στη λεωφόρο Μαραθώνος που αποτελούσε και την ζώνη αντιπυρικής προστασίας της περιοχής, αλλά και οι φυτεύσεις εντός οικισμού. Πεύκα και μόνο πεύκα. Και το πεύκο είναι το φυτό που χρησιμοποιείται κατά κόρον στις αναδασώσεις. Είναι λάθος. Το πεύκο είναι ένα όμορφο δέντρο από αισθητικής πλευράς, φυτρώνει και πολλαπλασιάζεται εύκολα και θέλει από καλλιεργητική φροντίδα τα ελάχιστα. Είναι το αγαπημένο δέντρο των εργολάβων δημοσίων έργων. Όμως καίγεται πολύ εύκολα και αν πιάσει φωτιά δύσκολα σβήνει. Υπάρχουν δέντρα που καίγονται πιο δύσκολα και δένουν άριστα με το ελληνικό τοπίο. Τέτοια δέντρα είναι οι δρύες, οι κουτσοπιές, οι χαρουπιές , οι ακακίες, τα πουρνάρια, τα κυπαρίσσια και άλλα αυτοφυή της Ελληνικής υπαίθρου. Πρέπει λοιπόν και στις αναδασώσεις να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας».
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ρετσίνι με το οποίο είναι γεμάτο το πεύκο είναι καύσιμο, όπως είναι το πετρέλαιο. Όταν το δέντρο καίγεται και αυτό το καύσιμο εξατμίζεται , προκαλείται μια χημική αντίδραση και βγαίνει κηροζίνη υπό τη μορφή ενός σύννεφου που κινείται με τον άνεμο.
Μιλάμε δηλαδή για μια κινητή βόμβα την οποία επιλέγουμε ακόμη και για κατοικημένες περιοχές.

 Οι δασολόγοι φτιάχνουν… χάρτες
Πώς μπορεί να βοηθήσει το ΓΕΩΤΕΕ την Πολιτεία στην περιοχή μας σε θέματα πρόληψης φυσικών καταστροφών;
«Με τη βοήθεια των γεωλόγων και των δασολόγων» λέει ο κ. Πετρόπουλος o οποίος εκφράζει την εύλογη απορία του για το γεγονός ότι μέχρι σήμερα η Πολιτική Προστασία, δεν έχει θεσπιστεί ως μάθημα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και για το γεγονός ότι οι δασολόγοι έχουν περιοριστεί στο να κάνουν χάρτες!
«Τρείς είναι οι κύριες κατηγορίες φυσικών καταστροφών στην περιοχή μας. Οι σεισμοί και κατολισθήσεις, οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές» τονίζει. «Ζούμε σε μία σεισμογενή περιοχή και “έχουμε μάθει να ζούμε με τους σεισμούς”, όμως πολλές φορές τα αντανακλαστικά της πολιτείας χαλαρώνουν και ξεχνά τα αυτονόητα: την εκπαίδευση στα σχολεία, την αντισεισμική θωράκιση των κτηρίων και την ενίσχυση της σεισμικής έρευνας. Αδυνατώ να κατανοήσω γιατί δεν υπάρχει μέχρι σήμερα, σε όλες τις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης μάθημα πολιτικής προστασίας.
Όσον αφορά τις πλημμύρες, αφού δεν μπορούμε να τις αποφύγουμε αλλά μπορούμε να τις προβλέψουμε, οφείλουμε να προετοιμαστούμε για να τις αντιμετωπίσουμε με αντιπλημμυρικά και στραγγιστικά έργα.
Τώρα σε ό,τι αφορά τις πυρκαγιές, για να υπάρξει φωτιά χρειάζονται δύο πράγματα: ανάφλεξη και καύσιμη ύλη. Σπάνια μια δασική πυρκαγιά ανάβει από φυσικά αίτια, στις περισσότερες των περιπτώσεων υπάρχει ανθρώπινη παρέμβαση. Την καύσιμη ύλη μπορούμε να την περιορίσουμε με καθαρισμούς δασών, αντιπυρικές ζώνες και σωστές δεντροφυτεύεις. Όσο τα δασαρχεία είχαν την ευθύνη της δασοπυρόσβεσης, την ανθρώπινη παρέμβαση την είχαμε περιορίσει. Σήμερα τους δασολόγους που έχουν σπουδάσει το δάσος, τους έχουμε περιορίσει να ασχολούνται με τη γραφειοκρατία των δασικών χαρτών».

Οι προτεραιότητες και τα «ανοίγματα» του ΓΕΩΤΕΕ
Ο Θανάσης Πετρόπουλος, γεωπόνος  στο επάγγελμα, με διαδρομή και στο χώρο της αυτοδιοίκησης καθώς είχε διατελέσει αντινομάρχης, ανέλαβε πριν από λίγες ημέρες στη θέση του προέδρου του ΓΕΩΤΕΕ Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, μετά από μια εντυπωσιακή εκλογική κούρσα.
«Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο είναι θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας σε ένα ευρύ πεδίο επιστημονικών θεμάτων που αφορούν, την πρωτογενή παραγωγή, τα δασικά και θαλάσσια οικοσυστήματα, τη διαχείριση του ορυκτού πλούτου της χώρας και των υδάτινων πόρων, την προστασία του περιβάλλοντος. Στην προσπάθεια μας αυτή, ως νέα Διοικούσα Επιτροπή, σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε όλο το επιστημονικό δυναμικό που διαθέτουμε και αποτελείται από τις ειδικότητες Γεωπόνων, Κτηνιάτρων, Δασολόγων, Γεωλόγων και Ιχθυολόγων. Βασικός μας στόχος είναι η οικονομική ανάπτυξη της γεωργίας και η προστασία του περιβάλλοντος δυο έννοιες κατά την άποψη μας όχι ανταγωνιστικές μεταξύ τους αλλά συμπληρωματικές και ίσες» επισημαίνει.
«Όσον αφορά τη Δυτική Ελλάδα, στις άμεσες προτεραιότητές μας είναι, η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και το ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας προκειμένου να εκφράσουμε τις θέσεις μας για την ίδρυση των νέων τμημάτων Γεωτεχνικής κατεύθυνσης. Παράλληλα θα επιδιώξουμε συνεργασία με το ΤΕΕ και το Οικονομικό Επιμελητήριο για θέματα ανάπτυξης, όπως είναι η εξόρυξη των υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, το φυσικό αέριο, το νέο χωροταξικό. Επίσης σκοπεύουμε να είμαστε αρωγοί σε δράσεις κοινωνικής ευαισθησίας και ανθρωπιάς όπως αυτή για τα αδέσποτα του πανελλήνιου κτηνιατρικού συλλόγου».

 Ο ρόλος της ελληνικής γεωργίας
«Η ελληνική Γεωργία θα πρέπει να έχει δύο κυρίαρχους στόχους, να καλύψει τις ανάγκες της χώρας με ασφαλή τρόφιμα και να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη» λέει ο κ. Πετρόπουλος. Μέχρι σήμερα στον τρόπο ανάπτυξης της πρωτογενούς παραγωγής στη χώρα μας υπήρξαν πολλά διαρθρωτικά προβλήματα και λάθος νοοτροπίες. Για παράδειγμα οι κοινοτικές επιδοτήσεις χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για την κάλυψη των αναγκών των νοικοκυριών και όχι για επενδύσεις αιχμής. Σε μια χώρα που το 12% του ενεργού πληθυσμού είναι αγρότες δεν μπορεί η συνεισφορά τους στο ΑΕΠ να κυμαίνεται μονό στο 4,5%.
Κάτι κάνουμε λάθος και πρέπει γρήγορα να το αλλάξουμε».
Τι πρέπει να κάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση;
« Υπάρχουν χώρες με μικρότερη έκταση από εμάς και με χειρότερες κλιματικές συνθήκες και έχουν καταφέρει εκπληκτικά αποτελέσματα. Η Ολλανδία, χώρα πολύ μικρότερη σε έκταση από την Ελλάδα με ψυχρότερο κλίμα, είναι η δεύτερη εξαγωγική χώρα στον κόσμο σε γεωργικά προϊόντα.
Τέτοιες χώρες πρέπει να αποτελέσουν για μας πρότυπα εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας και να εργαστούμε όλοι οι εμπλεκόμενοι στην χώρα μας ώστε να μην έχουμε άλλα χαμένα χρόνια.
Πιστεύουμε πως η σύγχρονη γεωργική ανάπτυξη θα πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία και στην καινοτομία, να λαμβάνει υπόψη της τις παγκόσμιες καταναλωτικές ανάγκες, να αξιοποιεί τις γεωπονικές λύσεις μέσω της χημικής -βιολογικής φυτοπροστασίας και των βελτιωμένων σπόρων, της εκπαίδευσης των αγροτών, και γιατί όχι, να ενσωματώνει τις μεταναστευτικές ροές των εργατών γης».

Γιώτα Κοντογεωργοπούλου

(εφημερίδα 7 Μέρες Ενημέρωση)

Βλέπουμε δάσος μόνο όταν καίγεται

Στη συνέντευξή του στην « ΠτΚ», μετά την ανάληψη καθηκόντων, ο νέος πρόεδρος του Παραρτήματος Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας του ΓΕΩΤΕΕ (Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας), Θανάσης Πετρόπουλος επισημαίνει ότι υποτιμήθηκε επί 20ετία η δυνατότητα που διαθέτουν δασολόγοι και δασοπόνοι να συμμετάσχουν σε πρόληψη και καταστολή πυρκαγιών.

Παράλληλα, όσον αφορά θέματα οικονομικής και παραγωγικής ανάπτυξης -με έμφαση τον αγροτικό τομέα στην Περιφέρεια- εκτιμά ότι γεωργία και περιβάλλον « δεν είναι έννοιες ανταγωνιστικές, αλλά ίσες και συμπληρωματικές».

Τέλος, αναφορικά με τις έρευνες για πετρέλαιο σε Δυτική Ελλάδα και Ιόνιο, εκφράζει φόβους ότι δεν αξιολογήθηκε επαρκώς το θέμα της σεισμικότητας και των κινδύνων διέγερσης, στην περιοχές όπου θα μπουν τα γεωτρύπανα.

Ανάληψη καθηκόντων στο Περιφερειακό Παράρτημα Πελοποννήσου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας του ΓΕΩΤΕΕ. Πώς ιεραρχούνται οι άξονες προγραμματικής δράσης της νέας διοίκησης και ποιες είναι οι προτεραιότητες;

Κατά τις πρόσφατες εκλογές για την ανάδειξη οργάνων διοίκησης στο Παράρτημα του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, για πρώτη φορά κανένας συνδυασμός δεν συμπλήρωσε απόλυτη πλειοψηφία. Και μάλιστα οι διαφορές μεταξύ των δύο συνδυασμών ήταν οριακές. Μετά από μια χρονοβόρα αναζήτηση της συναίνεσης, οι τρεις πρώτες παρατάξεις αποφασίσαμε να συνδιοικήσουμε. Γιατί συμφωνήσαμε στο αυτονόητο, πως η πρόσθεση δυνάμεων είναι καλύτερη από τη διαίρεση και στην κατάσταση που βρίσκεται η πατρίδα μας θα πρέπει όλοι, στο μερίδιο που μας αναλογεί, να προσπαθήσουμε για το καλύτερο.

Εχετε θέσει κάποιους συγκεκριμένους άξονες δράσης για την αναγνώριση του ρόλου του ΓΕΩΤΕΕ στον σχεδιασμό ανάπτυξης της γεωργίας και κτηνοτροφίας και τον ποιοτικό σχεδιασμό των αγροτικών προϊόντων;

Πρώτα από όλα, οφείλουμε να σκεπτόμαστε ως πολίτες της γης. Ο πληθυσμός του πλανήτη το 2050 θα έχει υπερβεί τα 10 δισεκατομμύρια, οι διατροφικές συνήθειες διαρκώς αλλάζουν και η γεωργία θα πρέπει να βρει τρόπους για να θρέψει όλο τον πληθυσμό της γης χωρίς να εξαντλήσει τους υδατικούς και εδαφικούς πόρους.

Είμαστε στην εποχή που πρέπει να παράγουμε περισσότερα με λιγότερα. Οσον αφορά της χώρα μας, η γεωργία θα πρέπει να εξασφαλίσει την παραγωγή ασφαλών και επαρκών τροφίμων για τον εγχώριο πληθυσμό ώστε να μην δημιουργηθεί επισιτιστική κρίση και παράλληλα να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας.

Η ελληνική γεωργία παρουσιάζει υψηλή εξάρτηση από τις κοινοτικές ενισχύσεις. Ο μέσος Ελληνας αγρότης αντιλαμβάνεται την κοινοτική χρηματοδότηση ως προνοιακό επίδομα και αυτή η αντίληψη προκαλεί στρεβλώσεις στην αγροτική ανάπτυξη. Δεν μπορεί σε μια χώρα με ιδανικές καιρικές συνθήκες, οπού το 12% του πληθυσμού είναι αγροτικός, να παράγεται μόνο το 4,5% του πλούτου της. Εμείς οφείλουμε να παρέμβουμε σε αυτή την κατεύθυνση.

Αυτήν την περίοδο γίνονται οι διαπραγματεύσεις για τη Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), η οποία προβλέπεται να είναι μειωμένη κατά 15% σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Ως γεωτεχνικοί θεωρούμε ότι ο προσανατολισμός της ΚΑΠ θα πρέπει να είναι στη συνεργασία και στην ενσωμάτωση της καινοτομίας στη παραγωγική διαδικασία. Ο σχεδιασμός της ανάπτυξης θα πρέπει να είναι ολιστικός, από την παραγωγή του σπόρου ως το πιάτο του καταναλωτή. Να λαμβάνει υπόψη, τις παγκόσμιες καταναλωτικές τάσεις και να αξιοποιεί το σύγχρονο marketing, να προστατεύει το περιβάλλον και να ενσωματώνει τις μεταναστευτικές ροές των εργατών γης.

Συνέντευξη στον ΠΑΝΟ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟ

Το ΓΕΩΤΤΕ είναι ο θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας για ένα ευρύ πλέγμα θεμάτων που αφορούν τη χάραξη της αγροτικής πολιτικής, την προστασία των δασικών και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τον ορυκτό πλούτο. Η προγραμματική μας συμφωνία βασίζεται στην αρχή πως η οικονομική ανάπτυξη στον πρωτογενή τομέα με την προστασία του περιβάλλοντος, δεν είναι έννοιες ανταγωνιστικές αλλά ίσες και συμπληρωματικές. Στις πρώτες προτεραιότητές μας είναι η συνεργασία με τους άλλους επιστημονικούς φορείς στη διατύπωση αναπτυξιακών προτάσεων προς την πολιτεία. Επίσης, η συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Ιδρύματα και τα ΤΕΙ της περιοχής, προκειμένου να εκφράσουμε τις θέσεις μας για την ίδρυση των νέων τμημάτων Γεωτεχνικής κατεύθυνσης. Παράλληλα, σκοπεύουμε να είμαστε αρωγοί σε δράσεις κοινωνικής ευαισθησίας και ανθρωπιάς όπως αυτή για τα αδέσποτα ζώα, του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου.

Κλείνουμε πλέον μια 20ετία με τη Δασοπυρόσβεση στην ΠΥ και τις δασικές υπηρεσίες υποστελεχωμένες. Θεωρείτε ότι η Δασοπυρόσβεση μπορεί να αλλάξει χέρια ή, τέλος πάντων, ότι δασολόγοι μπορεί και πρέπει να έχουν κάποιες αυξημένες αρμοδιότητες και ευθύνες;

Πράγματι, πριν 20 χρόνια, την ευθύνη της δασοπυρόσβεσης είχαν οι δασικές υπηρεσίες. Η τεράστια εμπειρία κα γνώση των δασολόγων, που ζουν αγαπούν και υπηρετούν το δάσος, δεν αξιοποιήθηκε. Κάνουμε κατά την άποψή μου ένα σημαντικό λάθος, ασχολούμαστε με το δάσος μόνο όταν έχουμε πυρκαγιές. Η προστασία των δασικών οικοσυστημάτων θα πρέπει να περιλαμβάνει παρεμβάσεις όλο τον χρόνο και τέτοιες είναι οι καθαρισμοί δασών, η διάνοιξη δασικών οδών, η δημιουργία αντιπυρικών δρόμων και άλλων.

Για να υπάρξει φωτιά στο δάσος χρειάζονται δυο πράγματα, ανάφλεξη και καύσιμη ύλη. Την ανάφλεξη μπορούν να την προλάβουν τα μέτρα φύλαξης, τη μείωση της καύσιμης ύλης μπορούν να την κάνουν μόνο οι δασικές υπηρεσίες.

Είναι γεγονός, πως στις δυο φονικές πυρκαγιές του 2007 και του 2018 επιβεβαιώθηκε η αποτυχία του συστήματος δασοπυρόσβεσης. Κάτι κάνουμε λάθος και πρέπει να το αλλάξουμε. Είναι καιρός να επανασχεδιάσουμε το σύστημα δασοπυρόσβεσης, και αυτό δεν μπορεί να γίνει με αποσπασματικές προσεγγίσεις και ούτε με συντεχνιακές λογικές.

Προς αυτή την κατεύθυνση, ως Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, έχουμε συγκροτήσει ομάδα εργασίας που επεξεργάζεται τη διατύπωση ολοκληρωμένης πρότασης για την προστασία του δάσους και των δασικών οικοσυστημάτων.

Οδεύουμε προς ολοκλήρωση του Δασολογίου. Στόχος είναι να λειτουργήσει προληπτικά κατά πάσης αυθαιρεσίας, ακόμη και του εμπρησμού… Η πορεία εξέλιξης της υπόθεσης αυτής σήμερα σας καλύπτει;

Με την έναρξη της διαδικασίας ανάρτησης των δασικών χαρτών έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα εκπλήρωσης της συνταγματικής επιταγής που αφορά τη δημιουργία Δασολογίου για την προστασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, καθώς και για την ορθολογική διαχείριση του φυσικού μας πλούτου. Με την ολοκλήρωση του Δασολογίου και Κτηματολογίου, θα δοθεί ένα οριστικό τέλος στον κύκλο των καταπατήσεων της δημόσιας περιουσίας και της παράνομης αλλαγής χρήσεων γης.

Από Σεπτέμβρη θα αρχίσει η εξέταση περισσότερων από 12.000 αντιρρήσεων ώστε σύντομα η όλη διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί.

Η προσπάθεια αυτή, δεν έγινε αυτόματα, δαπανήθηκαν χιλιάδες εργατοώρες από τους λιγοστούς υπαλλήλους των δασικών υπηρεσιών που επιφορτιστήκαν με ένα επί πλέον σημαντικό αντικείμενο. Και η δουλειά που έκαναν μέχρι σήμερα, είναι πολύ σημαντική.

Είναι σαφές πως σε μια χώρα όπου περισσότερο από το 51% της έκτασης της καλύπτεται από δάση δεν πρέπει οι Δασικές Υπηρεσίες να είναι υπό-στελεχωμένες.

Αν πραγματικά επιθυμούμε την προστασία του δάσους δεν μπορούμε μετά από κάθε δασική πυρκαγιά να επικαλούμαστε προσχηματικές δικαιολογίες για την κλιματική αλλαγή, τον δυνατό αέρα και την αυθαίρετη δόμηση.

Εξόρυξη υδρογονανθράκων σε Ιόνιο και Δυτικό Αξονα. Το ΓΕΩΤΕΕ έχει αναλάβει προληπτική δράση. Σε ποια επίπεδα αυτή μπορεί να επεκταθεί;

Η περιοχή του Ιονίου όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί η έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων είναι εξαιρετικής οικολογικής και οικονομικής σημασίας. Περιλαμβάνει το Εθνικό Πάρκο Κοτυχίου - Στροφυλλιάς, το Θαλάσσιο Εθνικό Πάρκο της Ζακύνθου, και Εθνικό Πάρκο της Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου - Αιτωλικού Στην περιοχή δραστηριοποιούνται μεγάλες τουριστικές εγκαταστάσεις, και είναι η σημαντικότερη περιοχή υδατοκαλλιεργειών στη χώρα.

Σίγουρα το οικονομικό όφελος μια επιτυχής εξόρυξης θα είναι σημαντικό για τη χώρας μας, και θα δώσει την ευκαιρία σε πολλούς επιστήμονες να εργαστούν. Θα πρέπει όμως, να ληφθεί υπόψη το γενικότερο ισοζύγιο από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων μεταξύ των ενδεχόμενων απωλειών σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας

Το ΓΕΩΤΕΕ κατά τη γνωμοδότηση επί της Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) παρουσίασε τις αδυναμίες της μελέτης. Επισημάναμε την επικινδυνότητα που ελλοχεύει λόγω αυξημένης σεισμικότητας της περιοχής γεγονός που επιβάλλει την εφαρμογή συγκεκριμένων κανόνων ασφαλείας. Τονίσαμε ότι εξαιτίας των υπό έρευνα περιοχών σε μεγάλα βάθη (2.500μ.), θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε περίπτωση ατυχήματος από ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία λόγω και των αποστάσεων από τις ακτές είναι περισσότερο έντονα. Και τέλος, ζητήσαμε να εξεταστούν λεπτομερώς οι επιπτώσεις στην αλιεία και να δοθούν περισσότερα στοιχεία για την προστασία της θαλάσσιας πανίδας και χλωρίδας.

Διαχείριση Βιοαποβλήτων στο νομό Αχαΐας - ( Διπλωματική εργασία Αθανασίου Πετρόπουλου)

1.1      Εφαρμογή των ποσοτικών στόχων του νέου ΕΣΔΑ στο νομό Αχαΐας

Το ΕΣΔΑ θέτει τις κατευθυντήριες γραμμές που πρέπει να ακολουθήσουν οι φορείς διαχείρισης ΑΣΑ για την εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής στη διαχείριση των αποβλήτων (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2015).

Όσον αφορά του υπολογισμούς των ποσοτήτων για τον σχεδιασμό της διαχείρισης ΑΣΑ, σύμφωνα με τους στόχους που θέτει το νέο ΕΣΔΑ, ελήφθησαν υπόψη τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά που παρουσιάστηκαν στις ενότητες, 3.3 «Ποσότητες παραγόμενων ΑΣΑ στην Ελλάδα», 3.6 «Ποσότητες Παραγόμενων ΑΣΑ στο νομό Αχαΐας» και στην 4.6 «Ποσοτικοποίηση και ιεράρχηση στόχων του νέου ΕΣΔΑ». Θεωρήθηκε ότι οι ποσότητες των απορριμμάτων και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά θα παραμείνουν περίπου τα ίδια - με έτος αναφοράς το 2014 - μέχρι και το 2020.

Στόχοι Νέου ΠΕΣΔΑ ως το 2020
	1	2	3	4	5
Χωρική Ενότητα-Δήμος	Συνολική παραγωγή ΑΣΑ (tn)	Συνολική ποσότητα / Χωριστή συλλογή Βιοαποβλήτων (tn)	Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών (tn)	Χωριστή συλλογή Λοιπών Υλικών (tn)	Σύνολο Χωριστής συλλογής (tn)
Π.Ε. Αχαΐας	157.763	27.197	44.788	6.897	78.882
Αιγιαλείας	22.173	3.822	6.295	969	11.087
Δυτικής Αχαΐας	13.260	2.286	3.764	580	6.630
Ερυμάνθου	2.500	431	710	109	1.250
Καλαβρύτων	4.003	690	1.136	175	2.002
Πατρέων	115.827	19.967	32.882	5.064	57.913

Πίνακας 6‑9. Στόχοι νέου ΠΕΣΔΑ για ΑΣΑ, ΒΑ, ανακυκλώσιμα,λοιπών υλικών. (Πηγή: ιδίου επεξεργασία με στοιχεία (Enviroplan A.E., 2015)).

Στόχοι Νέου ΠΕΣΔΑ ως το 2020
	6	7	8	9
Χωρική Ενότητα-Δήμος	Εκτροπή Βιοαποβλήτων από οικιακή κομποστοποίηση (tn)	Εκτροπή Βιοαποβλήτων για χρήση ως ζωοτροφές (tn)	Εκτροπή βρώσιμων λιπών και ελαίων (tn)	Ποσότητες ΒΕΑΣ που ανακυκλώνονται (tn)
Π.Ε. Αχαΐας	2.040	4.373	833	7.411
Αιγιαλείας	287	704	134	1.194
Δυτικής Αχαΐας	171	366	70	621
Ερυμάνθου	32	125	24	212
Καλαβρύτων	52	156	30	264
Πατρέων	1.498	3.022	575	5.120

Πίνακας 6‑10. Στόχοι νέου ΠΕΣΔΑ για εκτροπή ΒΑ, βρώσιμων λιπών και ελαίων, ΒΕΑΣ. (Πηγή: ιδίου επεξεργασίαμε στοιχεία (Enviroplan A.E., 2015)).

Σύμφωνα με τους στόχους του ΕΣΔΑ 2015 για το 2020, η συνολική ποσότητα Βιοαποβλήτων που πρέπει να εκτραπούν από την συλλογή και επεξεργασία μαζί με τα υπόλοιπα ΑΣΑ ανέρχεται σε 27.197 τόνους (στήλη 2). Εκ των οποίων 2.040 (στήλη 6) θα πρέπει να εκτραπούν στην οικιακή κομποστοποίηση, 4.373 τόνοι (στήλη 7) να εκτραπούν για τη χρήση ζωοτροφών κυρίως στις αγροτικές περιοχές του νομού και 833 τόνοι (στήλη 8) για την παραγωγή βρώσιμων λιπών και ελαίων. Στην μονάδα προδιαλεγμένων οργανικών απομένουν να οδηγηθούν 19.951 τόνοι (στήλη Α). Από τους 44.788 τόνους (στήλη 3) ανακυκλώσιμων υλικών, 7.411 τόνοι (στήλη 9) αποτελούν τα Βιομηχανικά και Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας και οδηγούνται σε ξεχωριστή επεξεργασία. Τα υπόλοιπα που ανέρχονται σε 37.377 τόνους (στήλη Β) οδηγούνται στο ΚΔΑΥ για περεταίρω διαλογή και επεξεργασία. Από την συλλογή των ΑΣΑ, συνολικά οδηγούνται προς επεξεργασία 136.209 τόνοι (στήλη Δ). Η συνολική ποσότητα ΑΣΑ που πρέπει να οδηγείται σε Υγειονομική Ταφή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 26% των συνολικών παραγόμενων ΑΣΑ (Πίνακας 6-1). Για το νομό Αχαΐας η ποσότητα ΑΣΑ προς ΧΥΤΥ δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 41.018 τόνους (στήλη Ε).

Στόχοι Νέου ΠΕΣΔΑ ως το 2020
	Α	Β	Γ	Δ	Ε
Χωρική Ενότητα	Μονάδα προδιαλεγμένων οργανικών (tn)	ΚΔΑΥ (tn)	Μονάδα επεξεργασίας συμμείκτων (tn)	Συνολικά ΑΣΑ προς επεξεργασία (tn)	Ποσότητα υπολειμμάτων προς ΧΥΤΥ (tn)
Π.Ε. Αχαΐας	19.951	37.377	78.882	136.209	41.018
Δήμος Αιγιαλείας	2.697	5.101	11.087	18.886	5.765
Δήμος Δυτικής Αχαΐας	1.679	3.144	6.630	11.453	3.448
Δήμος Ερυμάνθου	249	497	1.250	1.997	650
Δήμος Καλαβρύτων	453	872	2.002	3.326	1.041
Δήμος Πατρέων	14.873	27.762	57.913	100.548	30.115

Πίνακας 6‑11. Στόχοι νέου ΕΣΔΑ για απόβλητα που οδηγούνται σε μονάδες επεξεργασίας. (Πηγή: ιδίου επεξεργασίαμε στοιχεία (Enviroplan A.E., 2015)).

1.1      Ενδεικτική κοστολόγηση σεναρίου

Για τον ενδεικτικό υπολογισμό του κόστους οικιακής κομποστοποίησης χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ενότητα 6.3.4.2 «Εκτίμηση Κόστους Οικιακής Κομποστοποίησης» σύμφωνα με τον «Οδηγό Εφαρμογής προγραμμάτων ΔσΠ & συστημάτων διαχείρισης των βιοαποβλήτων». (ΕΠΠΕΡΑΑ, 2012).

Ο αριθμός των απαιτούμενων κάδων είναι ίσος με των αριθμών των νοικοκυριών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και προκύπτει από την εξίσωση εάν:

Α: η ποσότητα βιοαποβλήτων που πρέπει να παραχθεί σύμφωνα με το ΕΣΔΑ.

Χ: αριθμός απαιτούμενων κάδων.

Κιλά τροφών προς κομπόστ:0,2 κιλά/κάτοικο.

Αριθμός κατοίκων ανά νοικοκυριών: 2,86

Κιλά αποβλήτων κήπου σε 20 τμ/οικογένεια και 3kg/m²

Α= απόβλητα τροφών + απόβλητα κήπων.

Α= (0,2κιλά * 365ημέρες * Χ*2,86) +(20m² *3κιλά *Χ)

Χ=     εξίσωση υπολογισμού κάδων οικιακής κομποστοποίησης

Από τον Πίνακα 6-12 προκύπτει πως για να καλύψουμε τις προϋποθέσεις οικιακής κομποστοποίησης που θέτει το ΕΣΔΑ 2015 (εκτροπή 2.040 τόνων βιοαποβλήτων, Πίνακας 6-10) θα πρέπει να διατεθούν στο νομό Αχαΐας τουλάχιστον 7.590 κάδοι οικιακής κομποστοποίησης ακολουθώντας την κατανομή του παρακάτω γραφήματος (Γράφημα 6-4).

Το συνολικό κόστος εφαρμογής του προγράμματος για το νομό με έτος αναφοράς το 2014 εκτιμήθηκε σε 730.000€.

Παράμετρος/Δήμοι	ΑΙΓΕΙΑΛΕΙΑΣ	ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ	ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ	ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ	ΠΑΤΡΑΣ
Σύνολο κατοίκων	49.872	25.916	8.877	11.045	213.984
Αρ. οικογενειών	17.438	9.062	3.104	3.862	74.820
Χ:Αριθμός απαιτούμενων κάδων	1.068	636	119	193	5.573
Κόστος ανά κάδο :50€	53.400,00	31.810	5.953	9.673	278.667
Κόστος υλικού πληροφόρησης 3€/οικ.	52.313,29	27.184,62	9.311,54	11.585,66	224.458,74
Κόστος προσωπικού 4000/εργαζόμενο	16.000	8.000	4.000	4.000	24.000
Κόστος  εκδηλώσεων ενημέρωσης :3000€	3.000	3.000	3.000	3.000	10.000
ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ	124.713€	69.995€	22.264€	28.259€	537.125€
Κάτοικοι οικογενειών που συμμετέχουν στην οικ. Κομποστοποίηση	3.054	1.820	341	553	15.940
Τρόφιμα προς κομπόστ: 0,2κιλά/ κάτοικο	222.977	132.828	24.857	40.392	1.163.600
Αποβλήτων κήπου 20 τμ / οικογένεια και 3kg/m2	64.080	38.172	5.358	8.706	250.800
Κιλά αποβλήτων προς Κομποστοποίηση ((Πίνακας 6-10)	287.000	171.000	32.000	52.000	1.498.000
Κόστος διάθεσης 25€/tn	7.175€	4.275€	800€	1.300€	37.450€
Σύνολο κόστους	117.538€	65.720€	21.464€	26.959€	499.675€
Κόστος ανά νοικοκυριό	7€	7€	7€	7€	7€

Πίνακας 6‑12. Υπολογισμός κόστους οικιακής κομποστοποίησης στο νομό Αχαΐας. (Πηγή: Ιδίου υπολογισμοί).

Για τον ενδεικτικό υπολογισμό του κόστους ΔσΠ χρησιμοποιήθηκαν τα στοιχεία από τον Πίνακα 6-9 που περιγράφουν τις ποσότητες Βιοαποβλήτων από ΔσΠ με ανάλυση ανά Δήμο, όπως και τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ενότητα 6.3.5.2 «Εκτίμηση κόστους υλοποίησης προγραμμάτων ΔσΠ Βιοαποβλήτων» και στην ενότητα 6.3.6.1 «Κόστος επεξεργασίας Βιοαποβλήτων σε κεντρικά συστήματα Διαχείρισης».

Πάγιες Δαπάνες

Από τον Πίνακα 6-13, και λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία των οικισμών του νομού, προτείνεται ως ελάχιστος αριθμός προμήθειας καφέ κάδων οι 880 κάδοι των 660lt. Οι κάδοι θα πρέπει να τοποθετηθούν αφενός μεν στις περιοχές των αστικών κέντρων όπου υπάρχουν κατοικίες με κήπους, αφετέρου στις πυκνοκατοικημένες περιοχές για την συλλογή τροφών. (Ελληνική Στατιστική Αρχή, 2015).

Στις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένας καφέ κάδος σε κάθε οικισμό. Η τιμή αγοράς του ενός κάδου από τους Δήμους, μέσω Ανοικτού Δημόσιου Διαγωνισμού κυμαίνεται σε 250€ (Πηγή: Δήμος Πατρέων).

Οι δήμοι πέραν των κάδων, οφείλουν να προμηθευτούν απορριμματοφόρα οχήματα συλλογής βιοαποβλήτων.

Τα δρομολόγια θα παρουσιάζουν εποχιακή διακύμανση (τους θερινούς μήνες αυξημένα σε τουριστικές περιοχές και σε περιοχές με κήπους).

Για την δημοσιότητα του προγράμματος θα πρέπει το πρώτο έτος εφαρμογής του να πραγματοποιηθεί ενημερωτική καμπάνια με διανομή με το σύστημα πόρτα –πόρτα έντυπου υλικού.

Ετήσιες Δαπάνες

Στον παρακάτω πίνακα υπολογίζεται το κόστος διαχείρισης Βιοαποβλήτων σε μονάδα κομποστοποίησης ανοικτού τύπου και σε μονάδα αναερόβιας χώνευσης.

ΔΗΜΟΣ	ΑΙΓΕΙΑΛΕΙΑΣ	ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΙΑΣ	ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ	ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ	ΠΑΤΡΑ
πληθυσμός	49.872	25.916	8.877	11.045	213.984
Στόχος βιοαποβλήτων (τόνοι) (Πίνακας 6-11)	2.697	1.679	249	453	14.873
ΠΑΓΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Αριθμός κάδων	200	150	80	100	350
Αγορά καφέ κάδων 250€	50.000	37.500	20.000	25.000	87.500
Προμήθεια κάδων 100 κιλών 1,5 €/κάτοικο (Πίνακας 6-8)	74.808	38.874	13.316	16.568	320.976
Οχήματα Συλλογής 80.000 €/όχημα (Πίνακας 6-8)	160.000	160.000	80.000	80.000	400.000
Πάγιο Κόστος ΔσΠ 1ου έτους εφαρμογής προγράμματος  (€)	284.808	236.374	113.316	121.568	808.476
Ενημερωτικές Εκδηλώσεις (€)	1.500	1.000	1.000	1.000	3.000
Κομποστοποίηση 25 €/τόνο	67.425	41.975	6.225	15.855	371.825
Αναερόβια χώνευση 40 €/τόνο	151.706	94.444	14.006	25.481	836.606
ΥΓΕΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΦΗ ΣΕ ΧΥΤΥ
Ποσότητες που οδηγούνται σε ΧΥΤΥ (Πίνακας 6-11)	5.765	3.448	650	1.041	30.115
Τέλος ταφής 25€ (Πίνακας 6-8)	144.125	86.200	16.250	26.025	752.875
Συνολικό κόστος ΔσΠ και Κομποστοποίηση	213.050	129.175	23.475	38.350	1.127.700
Συνολικό κόστος ΔσΠ και αναερόβια χώνευση	252.005	153.360	26.210	44.145	1.347.795

Πίνακας 6‑13. Κόστος ΔσΠ για το νομό Αχαΐας (Πηγή: Ιδίου υπολογισμοί).

Το κόστος ταφής απορριμμάτων σε ΧΥΤΥ είναι το ίδιο με αυτό σε ΧΥΤΑ και κυμαίνεται σε 25 €/τόνο. Είναι προφανές πως η συνολική ποσότητα που οδηγείται σε υγειονομική ταφή είναι πολύ μικρότερη όταν εφαρμόζεται το πρόγραμμα ΔσΠ.

Κάθε χρόνο θα πρέπει να πραγματοποιείται επικοινωνιακή προβολή της ΔσΠ βιοαποβλήτων με ενημερωτικές εκδηλώσεις και θα εντάσσεται στην συνολική προσπάθεια προβολής της πολιτικής διαχείρισης ΑΣΑ στη χώρα.